• གླེང་བརྗོད།
• ཐཱེ་ཁ་ཁུན་གྷ་དུའུ་ཁ།
• ནོར་མེན་མོ་རི་སཱན།
• རེའི་ཛ་ཌ་ཤི་ཝི་ཡེ་ཙི།
• ཝཱ་སིལ་མཱ་ཀུག་
• ཤཱན་དྷོར་བྷ་ཨུར།
• ཡོ་སེབ་ཧ་ལ་ཝ་ཊི།
• ཡཱན་ཛྷ་ཡི་ཙི།
• ཨེབ་ཞེན་པོ་ལོ་ཙེག
• ཨེ་ལི་ཡཱ་ཧུ་རི་པཱས།
• རོ་མཱས་ཀ་ལན་ཊ།
• ཨོ་སི་ཀར་བྷུ་རུ་ཤེ་ཝི་ཙེ།
• མུ་ས་མ་མུ་ཊི།
• མོ་ཧ་མེ་ད་བྷོ་ཨ་ཛི་ཛི།
• རིག་འཛིན་ཕུན་ཚོགས།

ཆབ་སྲིད་རྩོད་ལེན་གྱི་རང་ལུས་མེར་སྲེག

“ནམ་མཁའ་སྔོ་ཐིང་ངེར་འདུག་ལ། རོལ་དབྱངས་དེ་བསྟུད་མར་གྲགས་པས། ངས་ཞི་བདེའི་ཕུག་རོན་དྲན་བྱུང་།ཡོད་ཚད་སྔར་རྒྱུན་ལྟར་ཕྱིར་ལོག་སོང་།”

གྷ་རེཛི་ན་ནེཛ་གྷོ་ཌ་(Grazyna Niezgoda)གི་རི་ཞར་ཌི་ཤི་ཝེ་ཡི་ཙི་(Ryszard Siwiec)གི་རང་ལུས་མེར་སྲེག་དྲན་རྟེན།

སྤྱི་ལོ་ ༢༠༠༥ ལོར་དབྱིན་ཇི་སྤྱི་ཚོགས་རིག་གནས་པ་མཡི་ཁེལ་བྷིགས་(Michael Biggs)གིས་ཉམས་ཞིབ་བྱས་པ་ཞིག་པར་འགྲེམས་བྱས་ཡོད་ཅིང་། དེའི་ནང་རང་ལུས་མེར་སྲེག་དེ་ཆབ་སྲིད་རྩོད་ལེན་གྱི་ཆེས་མཐོའི་ངོ་བོ་ཞིག་ཡིན་པའི་དཔྱད་པ་ཞིབ་ཚགས་བྱས་ཡོད། སྤྱི་ལོ་ ༡༩༦༣ ཟླ་བ་ ༦ ཚེས་ ༡༡ ཉིན་ཐཱེ་ཁ་ཁུན་དུའུ་ཁ་(Thich Qu-Ang Duc)གིས་རང་ལུས་མེར་སྲེག་བཏང་བའི་དུས་དེ་ནས་ཁོང་གིས་ཉམས་ཞིབ་བྱ་རྒྱུ་འགོ་བཙུགས་པ་རེད། ཐཱེ་ཁ་ཁུན་དུའུ་ཁས་རང་ལུས་མེར་སྲེག་བཏང་བ་དེ་ནི་ཧང་སང་དགོས་པའི་བྱ་བ་དེ་འདྲ་བརྩམས་ནས་ལྷོ་བེ་ཏི་ནམ་

(SouthVietnam)སྲིད་གཞུང་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱེད་མཁན་ནང་པའི་དགེ་འདུན་པ་མང་པོ་བྱུང་བའི་ཁྲོད་ནས་ཐོག་དང་པོ་དེ་ཆགས་པ་རེད། དེ་ནས་ཟླ་བ་གཉིས་ཀྱི་རྗེས་ལ་ས་ཡི་གྷོན་ (Saigon) དུ་རང་ལོ་ཉི་ཤུར་སོན་པའི་བཙུན་མ་གཅིག་ཚུད་པའི་མི་གཞན་མང་པོ་ཞིག་གིས་རང་ལུས་མེར་སྲེག་བཏང་བ་རེད། ནང་པ་དེ་ཚོས་བྱ་བ་འདི་བརྩམས་པའི་རྒྱབ་ལྗོངས་ཀྱི་རྒྱུ་མཚན་ནི་ཁོང་ཚོའི་དགྲ་བོ་རྣམས་ཀྱི་སེམས་ལ་གཡོ་འགུལ་གཏོང་བ་དང་། ཆོས་ལུགས་ཀྱི་བཟོད་སྒོམ་ལ་གུས་བརྩི་བྱེད་དགོས་པའི་འབད་བརྩོན་བྱེད་ཆེད་རེད། ཁོང་ཚོས་བྱ་བ་དེ་ནི་ཐ་གཅིག་ཏུ་གཞན་ཕན་གྱི་བློས་བཏང་ཞིག་ཡིན་པའི་འགྲེལ་བརྗོད་བྱས་ཡོད། ཧྥ་རན་སི་ཉམས་ཞིབ་པ་མར་ཊིན་ མོ་ནེས་ཊིཡར་(Martin Monestier)གིས་བཤད་པར་བལྟས་ན། ངོ་རྒོལ་འདི་རིགས་ནི། ཁོང་ཚོས་མི་མང་ཡར་ལངས་ཀྱི་བརྒྱུད་སྐུལ་བྱས་ནས། སྲིད་གཞུང་གི་ཁ་གཏད་ལ་ལངས་ཏེ་ཁོང་ཚོའི་དགོས་འདུན་རྣམས་ལག་བསྟར་བྱ་དགོས་པའི་གནོད་ཤུགས་སྤྲོད་རྒྱུ་བཅས་ཡིན་པས་རྒྱུ་མཚན་ལྡན་པ་དང་གནས་ལུགས་ཡོད་པར་ངོས་འཛིན་ཆོག གང་ལྟར་ཡང་། རྒྱུན་ལྡན་ཆོས་ལུགས་སམ་རིག་གཞུང་དང་འབྲེལ་བའི་ལམ་ནས་རང་སྲོག་བཅད་དེ། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ངོ་བོའི་ཐོག་ནས་རང་ལུས་མེར་སྲེག་བྱེད་པ་དེ་མང་ཚོགས་ཀྱིས་འཕྱ་སྨད་བྱ་ཡུལ་དུ་ཡང་འགྱུར་སྲིད། དོན་རྐྱེན་དེ་ཕལ་ཆེ་བ་སེམས་ཁམས་དང་སྒེར་གྱི་གནས་དོན་གྱིས་རྐྱེན་སློང་གི་ཡོད་མོད་ཀྱང་། མེར་སྲེག་གི་ངོ་རྒོལ་དེ་ལ་ལད་མོ་བྱེད་མཁན་ནི་ཡང་སེང་འབྱུང་གིན་ཡོད།

དོན་རྐྱེན་འདི་དག་གིས་མང་ཚོགས་འགུག་ཡག་དང་གསར་ལམ་དུ་ཁྱབ་སྤེལ་གཏང་རྒྱུ་རྣམས་ནི་གནད་ཆེ་ཆཊ་ཡོད། རྒྱུ་མཚན་དེའི་ཕྱིར་འཚང་ཀ་ཡོད་པའི་གྲོང་སྡེའི་བཞི་མདོ་དང་དམིགས་བསལ་ས་གནས་ཁག་ཏུ་རང་ལུས་མེར་སྲེག་ཡང་ཡང་གཏོང་གི་ཡོད། ས་ཡི་གྷོན་(Saigon)སྲང་ལམ་ཁག་ཏུ་རང་ལུས་མེར་སྲེག་གཏོང་མཁན་གྲྭ་པ་དེ་དག་ནུབ་ཕྱོགས་པའི་གསར་འགོད་པས་བླངས་པའི་པར་དང་བརྙན་འཕྲིན་ནང་ཐོན་ཡོད། གསར་འགོད་པ་དེ་དག་སྔོན་ནས་བོས་པ་དེ་འདྲ་ཡིན། གསར་འགྱུར་བརྒྱུད་ལམ་གྱིས་ནང་པ་དེ་རྣམས་ཁོང་ཚོའི་རྗེས་འཇུག་རིག་གཞུང་གཞན་པའི་མི་རྣམས་ལ་སེམས་འགུལ་ཐེབས་བཅུག་ཡོད། སྤྱི་ལོ་ ༡༩༦༣ བར་ལོ་བཅུའི་ནང་ཡོ་རོབ་ནང་ལ་རང་སྲེག་དོན་རྐྱེན་ལྔ་གཅིག་པུ་ལས་བྱུང་མེད། འོན་ཀྱང་དེའི་རྗེས་ཀྱི་ལོ་བཅུའི་ནང་གྲངས་འབོར་དེ་ ༡༡༧ བར་འཕར་བ་རེད། ནང་པའི་དགེ་འདུན་པ་རྣམས་ཀྱི་རང་སྲེག་དོན་རྐྱེན་དེས་ཨ་རིའི་མི་མང་ཁྲོད་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ཆེན་པོ་སྤྲད་པས། སྤྱི་ལོ་ ༡༩༦༠ རེ་གྲངས་ནས་༡༩༧༠ དོན་གྲངས་ནང་། མི་ཁག་ཅིག་གིས་ཨ་རིའི་དམག་མི་བེ་ཏི་ནམ་དམག་འཁྲུག་ནང་འཛུལ་བར་ངོ་རྒོལ་གྱིས་རང་ལུས་མེར་སྲེག་བཏང་ཡོད། མཡི་ཁལ་བྷིགས་གིས་ སྤྱི་ལོ་ ༡༩༦༣ ནས་ ༢༠༠༠ ལོའི་དུས་ཡུན་བར། ཁུངས་སྐྱེལ་ཐུབ་ངེས་ཡོད་པའི་རང་སྲེག་དོན་རྐྱེན་ ༥༣༣ དཔྱད་ཞིབ་བྱས་ཡོད་པ་རེད།(རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་དངོས་སུ་བྱས་པ་དང་འབད་བརྩོན་བྱས་པ་རྣམས་རོབ་རྩིས་བྱས་ན་གྲངས་འབོར་ཁྱོན་༨༠༠ ནས་ ༣༠༠༠ ཙམ་ཟིན་ཡོད་པ་རེད།) དེ་ལས་ང་ཚོས་ཤེས་རྟོགས་ཐུབ་པ་ནི་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་མང་ཤོས་ནི་ཡེ་ཤི་ཡའི་ནང་གི་ཧིན་དྷུ་དང་ནང་པའི་རིག་གཞུང་ཤུགས་ལྡན་པ་རྣམས་ཀྱིས་གནོད་འཚེ་ཕོག་མཁན་རྣམས་ལ་རྒྱབ་སྐྱོར་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པ་དང་། དེ་བཞིན་ཆོས་ལུགས་དང། རིགས་རུས། མི་རིགས་བཅས་ཀྱི་འགལ་ཟླའི་རྩོད་རྙོག་ལྡན་པ་རྣམས་སོ།། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་དོན་དུ་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱིས་ངོ་རྒོལ་མང་ཤོས་བྱེད་མཁན་ཏུར་ཀི་(Turkey)ཀྱི་ཕྱི་རོལ་དུ་ཡོད་པའི་ཀའུར་ཌ་སེ་(Kurds)རྣམས་ནི་རེའུ་མིག་༼༡དང་༢པར་གཟིགས།༽

ཆེས་མཐའ་མའི་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱི་གཡོ་རླབས་གཉིས་པོ་དེ་ནི་བྱང་ཨ་ཧྥི་རི་ཀའི་༼དམིགས་བསལ་དུ་ཏུའུ་ནི་ཤི་ཡའི་༽ནང་དང་རྒྱ་མིས་བོད་བཙན་འཛུལ་བྱས་པར་བོད་པ་ཚོས་ངོ་རྒོལ་བྱེད་བཞིན་པ་དེ་ཆགས་ཡོད། བོད་ཀྱི་རང་དབང་གནས་བསྡུས་རེའུ་མིག་(Free Tibet data)ལྟར་ན་སྤྱི་ལོ་༢༠༡༡ཟླ་བ་༡༡ནས་སྤྱི་ལོ་༢༠༡༢ལོའི་ཟླ་བ་༡༡བར་དུ་བོད་མི་༩༠ཡིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་གནང་ཡོད་འདུག ། ཆབ་སྲིད་ཀྱི་ཆེད་དུ་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བཏང་མཁན་མང་ཤོས་དེ་ཀྲ་ཀིས་ཀྱི་ཕྱི་ལོག་ཏུ་བསྡད་མཁན་གྱི་ཀའུར་ཌ་སེ་རྣམས་ཆགས་ཡོད་༼རེའུ་མིག་༡དང་༢ལ་གཟིགས།༽།

ཨེ་སི་ཏྲན་སྦི་ལོཀ་(Eastern Bloc)ཏུ་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ཀྱི་དོན་རྐྱེན་དང་པོ་དེ་ནི་སྤྱི་ལོ་༡༩༦༨ལོར་བྱུང་ཡོད་༼རེའུ་མིག་༣གཟིགས།༽ དོན་རྐྱེན་འདི་ཡང་ནང་པའི་གྲྭ་པ་ཚོས་བློ་བསྐྱེད་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ཡིན་པ་གསལ་པོ་རེད། ཁོང་གི་བྱ་སྤྱོད་དེ་ལ་དམར་ཤོག་དྲིལ་བསྒྲགས་པ་ཚོའི་འགྲེལ་བཤད་ནང་ཁོས་ཨ་རི་བཙན་རྒྱལ་རིང་ལུགས་ལ་ངོ་རྒོལ་བྱས་པ་རེད་ཅེས་རྟག་ཏུ་རྗེས་དྲན་ཞུ་བཞིན་མཆིས། དམར་ཤོག་རྒྱལ་ཁབ་ཁག་དང་དེ་བཞིན་ལྷོ་ཝི་ཏི་ནམ་གྱི་ནང་པ་ཚོས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་ནི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གྱེན་ལངས་ཆེད་དུ་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་བཞིན་ཡོད་པ་དང་། དེའི་དམིགས་ཡུལ་ནི་སྲིད་དབང་དང་སྡུག་རྩུབ་ཀྱི་དྲག་གནོན་ལ་ཕས་རྒོལ་བྱེད་ཆེད་ཡིན་པ་རེད། ཁོང་ཚོའི་དམིགས་ཡུལ་དང་རེ་བ་ནི་རྩ་འཛིན་བཅས་མི་འདྲ་བ་སོ་སོར་ཡོད་མོད། ཨེ་སི་ཏྲན་སྦི་ལོཀ་(Eastern Bloc)ཏུ་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་དང་པོ་བཏང་མཁན་ནི་རི་ཞར་ཌི་ཤི་ཝེ་ཡི་ཙི་(Ryszard Siwiec)ལགས་རེད། ཁོང་ནི་པོ་ལི་ཤི་ཡའི་མི་མང་ཞབས་ཞུ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་དང་ཁོང་གིས་ཟླ་བ་བརྒྱད་པའི་ནང་དུ་ཅེག་སི་ལོ་ཝ་ཀི་ཡ་ལ་ཝཱར་སོ་ཝ་པེག་རྒྱལ་ཁབ་ལྔ་(Five Warsaw Pact countries)ཡིས་བཙན་འཛུལ་ལ་ངོ་རྒོལ་ཆེད་དུ་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བྱས་ཡོད། འོན་ཀྱང་༡༩༦༨ལོའི་ཟླ་བ་༩ཚེས་༨ཀྱི་དོན་རྐྱེན་དེ་ནི་རེ་བ་ལྟར་གྲུབ་འབྲས་ཐོན་མེད་པར་བརྟེན་གསང་བའི་ཉེན་རྟོག་ཁང་དུ་ཅུང་ཟད་གནས་ཡོད་པ་ལས་དེ་མིན་རིམ་བཞིན་བརྗེད་པ་རེད། འོན་ཀྱང་པ་ལ་ཁའི་རང་ལུགས་མེར་བསྲེགས་དེ་ནི་གཞན་དང་མི་འདྲ་བའི་ནུས་ཤུགས་ཆེན་པོ་ཞིག་ཐོན་ཡོད་པ་དང་དེ་ནི་ཅེག་སི་ལོ་ཝ་ཀི་ཡ་ཙམ་མ་ཟད་ཕྱི་རྒྱལ་ཁག་ཏུ་ཡང་ཁྱབ་ཡོད། མི་དམངས་ཀྱི་ཡ་ལན་རྣམས་ ཨེ་སི་ཏྲན་སྦི་ལོཀ་(Eastern Bloc)ཏུ་ཡོད་པའི་དམར་པོའི་གསར་འགྱུར་ཏུ་ཡང་ཐོན་ཡོད་པ་རེད། དེ་རྗེས་ཀྱི་ཟླ་བའི་ནང་དུ་མི་མང་དག་ཞིག་གིས་ཡཱན་པ་ལ་ཁའི་རྗེས་སུ་འབྲང་ཡོད་དེ། དེ་དག་ལས་ཁག་ཅིག་ནི་ཅེག་མི་རིགས་(ཡཱན་ཛྷ་ཡི་ཙི ། ཨེས་ཛན་པེ་ལོ་སེཀ)དང་། ཁག་ཅིག་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ནས་བསླེབས་པ་རེད་(ཤན་དྷོར་སྦའུ་ཝེར Sandor Bauer། ཁོང་ནི་ཧང་གྷི་རིའི་གཞོན་སྐྱེས་ཤིག་རེད། ཨེ་ལི་ཇྷ་ཧུ་རིབ་སི་Elijahu Rips། རང་ལོ་ཉི་ཤུ་ཡིན་པའི་ཇིའུ་དང་ལཱ་ཏིན་སློབ་གཉེར་བ་ཞིག)། སྤྱི་ལོ་༡༩༧༢ཟླ་བ་༥ཚེས་༡༤ལ་རང་ལོ་༡༩ཡིན་པའི་ལས་རྩོལ་བ་རཱོ་མ་སི་ཀ་ལན་ཏཱ་(Romas Kalanta)ཡིས་ཀཱའུ་ཎ་སི་(Kaunas)རུ་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བྱས་ཏེ་ལི་ཐུའུ་ནི་ཡ་(Lithuania)ཡིས་བཙན་འཛུལ་ངོ་རྒོལ་བྱས་ཡོད་ཅིང་། ཁྲོམ་ལམ་གང་སར་གྱེན་ལངས་ཟིང་འཁྲུགས་དང་གཡོ་རླབས་གསར་པ་ཞིག་བྱུང་ཡོད། སྤྱི་ལོ་༡༩༧༦ཟླ་བ་༨ཚེས་༡༨ཉིན་གནམ་བདག་ཡེ་ཤུའི་སློབ་དཔོན་ཨོ་སི་ཀར་སྦི་རུ་སི་ཝི་ཙེ་(Oskar Brusewitz)ལགས་ཀྱིས་ཡེ་ཤུའི་ཆོས་ཁང་དང་མངའ་སྡེ་འཛིན་སྐྱོང་དབར་མཉམ་འབྲེལ་བྱས་པ་དེར་ངོ་རྒོལ་བྱས་ཏེ་རང་རྒྱལ་དུ་རང་ལུས་མེར་བསྲེག་བཏང་ཡོད་པ་དེར་ཤར་ཕྱོག་ཇ་མན་ཚོགས་པས་(East-German Society)ཁ་གསལ་ལན་འདེབས་བྱས་ཡོད། སྤྱི་ལོ་༡༩༧༨ལོའི་ཟླ་བ་༦ཚེས་༢༣ལ་ཁ་རི་མིན་ཏ་ཏར་(Crimean Tatar)ཡི་ཞིང་པའི་མིང་ལ་མུའུ་སཱ་མཱ་མུའུ་ཏ་(Musa Mamut)ཞེས་པ་ཞིག་གིས་རང་གི་ལས་རོགས་གཅིག་རང་ཡུལ་ནས་རྒྱང་འབུད་བཏང་བར་ངོ་རྒོལ་གྱིས་རང་ལུས་མེར་བསྲེགས་བཏང་ཡོད། ཨེ་སི་ཏྲན་སྦེ་ལོཀ་(Eastern Bloc)གཞན་དུ་བྱུང་བའི་ “ཚེ་སྲོག་གི་དཔལ་འབར།”ཚོར་དོ་སྣང་དེ་ཙམ་བྱུང་མེད་པའམ་སྣང་མེད་བྱེད་པ་གང་ཡིན་ཆ་མི་འཚལ། ཁོང་ཚོས་ཁེར་རྐྱང་གིས་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་བར་བརྟེན་གོང་རིམ་པས་རྟག་ཏུ་ཁོང་ཚོའི་ལས་འགུལ་རྣམས་གསང་རྒྱ་བྱས་པ་མ་ཟད་ཁོང་ཚོ་ལ་ཀླད་པ་སྐྱོན་ཅན་རེད་ཅེས་ངན་ཁག་དཀྲི་ཡི་ཡོད། གནས་ཚུལ་འདི་དག་ནི་དམར་ཤོག་ཉམ་རྒུད་དུ་གྱུར་རྗེས་གཞི་ནས་ཤེས་རྟོགས་ཡོང་གི་ཡོད་པ་རེད། སྒེར་པས་བྱ་སྤྱོད་སྤེལ་མཁན་རྣམས་ལ་དེང་སང་དྲན་རྟེན་དང་རྟགས་མ་སོགས་བཞེངས་ཡོད་ཅིང། ལས་འགུལ་བ་རེ་ཟུང་ལ་དབུས་གཞུང་གི་གཟེངས་རྟགས་འདེགས་འབུལ་གྱིས་གུས་བརྩི་ཆེན་པོ་ཞུ་བཞིན་ཡོད་དོ།།

རྒྱལ་ཁབ་དང་འབྲེལ་ནས་རང་སྲེག་བྱས་པའི་མི་གྲངས། (1963-2002)
Country	No	% in total number	Per 1 million inhabitants
India	255	47.8	1.4
South Vietnam, Vietnam	92	17.3	8.0
South Korea	43	8.1	1.6
US	29	5.4	0.2
Kurds outside Turkey	14	2.6	14.0
Romania	14	2.6	1.2
USSR, former USSR	12	2.3	0.1
China	9	1.7	0.0
Pakistan	9	1.7	0.3
France	5	0.9	0.5
Japan	5	0.9	0.1
Lithuania	5	0.9	2.2
Czechoslovakia	4	0.8	0.5
East/West Germany	4	0.8	0.1
Turkey	4	0.8	0.2
Bulgaria	3	0.6	0.5
Chile	3	0.6	0.0
Taiwan	3	0.6	0.2
United Kingdom (UK)	3	0.6	0.1
Malaysia	2	0.4	0.3
Thailand	2	2.4	0.2
Other countries	13	2.4	0.0
Total	533	100.0	0.3

Source: Biggs 2005

ཉིན་བཅུའི་ནང་རང་སྲེག་བྱས་པ་གསུམ་ལས་མང་བའི་རླབས་ཤུགས། (1963-2012)
Start of the wave	Country	Motive	No
13 August 1963	South Vietnam	Buddhists vs. government	3
21 April 1965	Vietnam	Buddhists vs. government	3
11 February 1965	India	Tamils vs. government	5
29 May 1966	South Vietnam	Buddhists vs. government	13
3 October 1967	South Vietnam	Buddhists vs. government	3
22 October 1967	South Vietnam	Buddhists vs. government	4
16 January 1969	Czechoslovakia	occupation and start of “normalization”	min. 3
4 June 1970	South Vietnam	Buddhists vs. government	3
9 May 1971	South Vietnam	Buddhists vs. government	4
16 August 1971	South Vietnam	protest against election results falsification	4
29 May 1972	USSR (Lithuania)	anti-government protests	3
2 November 1975	South Vietnam	Buddhists vs. government	12
30 September 1978	Pakistan	anti-government protests	4
18 December 1987	South Korea	protest against election results falsification	3
19 May 1990	India	plea for withdrawal of Sonia Gandhi	7
19 September 1990	India	caste conflicts	208
19 November 1990	India	caste conflicts	15
29 April 1991	South Korea	anti-government protest	9
16 April 1996	South Korea	anti-government protest	3
15 February 1999	western Europe	Kurds vs. Turkey	7
24 March 2000	Romania	anti-government protests of miners	10
23 January 2001	China	(alleged) Falun Gong movement protests	7
Dec. 2010 – Jan. 2011	northern Africa	anti-government protests	min. 15
Feb. 2011 – Nov. 2012	China	Tibetan protests against Chinese occupation	min. 90
Total			min. 433

Source: Biggs 2005, adjusted and updated (self-immolations in north-African region and China during more than ten days)

སོ་ཝི་ཡ་དྷི་མཐུན་ཚོགས་རིང་ཆབ་སྲིད་དང་འབྲེལ་བའི་རང་སྲེག་བྱས་པ་ཁག་བདམས་གསེས། (1968-1989)
Date	Name	Born	Nationality	Place of protest	Country
08/09/1968	Ryszard Siwiec	1909	Polish	Warsaw	Poland
05/11/1968	Vasyl Makuch	1927	Ukrainian	Kiev	USSR
16/01/1969	Jan Palach	1948	Czech	Prague	Czechoslovakia
20/01/1969	Sándor Bauer	1952	Hungarian	Budapest	Hungary
25/02/1969	Jan Zajíc	1950	Czech	Prague	Czechoslovakia
09/04/1969	Evžen Plocek	1929	Czech	Jihlava	Czechoslovakia
13/04/1969	Ilja Rips	1948	Latvian Jew	Riga	USSR
13/02/1970	Márton Moyses	1941	Hungarian	Brasov	Romania
14/05/1972	Romas Kalanta	1953	Lithuanian	Kaunas	USSR
30/09/1972	Józef Dolak	1945	Polish	Vratislav	Poland
18/08/1976	Oskar Brüsewitz	1929	German	Zeitz	East Germany
10/02/1977	Alain Escoffier	1949	French	Paris	France
21/01/1978	Oleksa Hirnyk	1912	Ukrainian	Kaniv	USSR
23/06/1978	Musa Mamut	1931	Crimean Tatar	(Besh-Terek) Donske	USSR
17/09/1978	Rolf Günter	1947	German	Falkenstein	East Germany
21/03/1980	Walenty Badylak	1904	Polish	Krakow	Poland
02/03/1989	Liviu Babeş	1942	Romanian	Poiana Brasov	Romania

Source: Kamiński 2009, Blažek 2010

>>>