text
Artykuł o odsłonięciu pomnika Jana Palacha ukazał się w roku 1970 w wydawanym na emigracji czasopiśmie České slovo (Czeskie słowo). Jego fotokopię wykonali funkcjonariusze Służby Bezpieczeństwa (Źródło: ABS)
Prezydent Rzymu Clelio Darida podczas przemówienia 18 stycznia 1969. Zdjęcie zachowało się w aktach SB (Źródło: ABS)
Pomnik Jana Palacha w Rzymie (Źródło: Archiwum Jerzego Palacha)
Pierwsza strona wydania specjalnego rzymskich Listów w związku z pierwszą rocznicą samospalenia Jana Palacha, które wyszło za sprawą starań Jerzego Pelikána (Źródło: Archiwum Radka Schovánka)
Plac Jana Palacha i ulica Czechosłowacka w Rzymie (Foto: Jindřich Kubík)
Pomnik Jana Palacha w Rzymie (Foto: Jindřich Kubík)
Pomnik Jana Palacha w Rzymie (Foto: Jindřich Kubík)

Pomnik Jana Palacha

Rzym, Piazza Jan Palach

„Świecące niebo, gorące dnie

pewna, kamienna podstawa

Taki błękit nieba wymalował Bóg

do niego wznoszą się twoje ręce

Końcami palców dotykasz nieba“

Z wiersza Anastáze Opaska Pomnik Jana Palacha w Rzymie

Czyn Jana Palacha spotkał się z wielkim odzewem we Włoszech, gdzie z inicjatywy rzymskiej gazety Il Tempo już pod koniec stycznia 1969 ogłoszona została zbiórka pieniędzy na pomnik ku czci praskiego studenta. Zakończyła się sukcesem i już rok później uroczyście odsłonięto rzeźbę. Główne przemówienie wygłosił prezydent Rzymu i poseł Clelio Darida, który rok wcześniej osobiście, na czele włoskiej delegacji, wziął udział z pogrzebie Palacha w Pradze.

Z okazji odsłonięcia pomnika w niedzielę 18 stycznia 1970 r. roku imię Jana Palacha otrzymał plac, a którym umieszczono rzeźbę (pierwotna nazwa Plac 17. olimpiady). Okoliczne ulice noszą nazwy krajów, które w roku 1960 wzięły udział w letnich igrzyskach olimpijskich – jedna z ich nosi nazwę Czechosłowacji.

>>>

Autorem pomnika jest włoski rzeźbiarz Vittorio Colbertaldo (1902–1979). Rzeźba z brązu umieszczona jest na trawertynowym cokole i przedstawia młodego człowieka w płomieniach podnoszącego ręce ku niebu. Dynamiczna forma zgadza się z nowoczesną architekturą okolicznych budynków, które pierwotnie stanowiły część wioski olimpijskiej.

Rzymski plac nie jest jedynym miejscem na Półwyspie Apenińskim, które nosi imię Jana Palacha. We Włoszech jego imię nadano 10 ulicom, akademikom studenckim w Wenecji czy monumentalnym schodom w Trieście.

>>>