text
Pomnik Jana Palacha w Mělníku (Foto: Petr Blažek)
Opinia Jana Palacha napisana przez dyrekcję liceum w Mělníku, 27 lutego 1969 (Źródło: ABS)
Zdjęcie maturalne Jana Palacha, 1966 (Źródło: ABS)
Zdjęcie zasłoniętego pomnika Jana Palacha krótko przed uroczystym odsłonięciem. W tle budynek liceum, 19 stycznia 2009 (Foto: Petr Blažek)
Wartę honorową pod odsłoniętym pomnikiem zaciągnęli Sokołowie, 19 stycznia 2009 (Foto: Přemysl Fialka)
Prezydent Republiki Czeskiej podczas przemówienia, 19 stycznia 2009 (Foto: Přemysl Fialka)
Uroczyste odsłonięcie pomnika Jana Palacha, 19 stycznia 2009 (Foto: Přemysl Fialka)
Odsłonięty pomnik Jana Palacha, 19 stycznia 2009 (Foto: Přemysl Fialka)
Odsłonięty pomnik Jana Palacha, 19 stycznia 2009 (Foto: Petr Blažek)

Pomnik Jana Palacha

Mělník, Jungmannovy sady

„Był to spokojny uczeń, interesował się wydarzeniami politycznym, które wciąż śledził w prasie. Jego relacje z innymi uczniami były bardzo dobre. Koledzy go lubili. Chętnie pomagał słabszym uczniom, szczególnie w historii.”

Z opinii Jana Palacha napisanej przez dyrekcję Liceum Ogólnokształcącego w Mělníku, 27 lutego 1969 r.

W latach 1963–1966 Jan Palach uczęszczał do liceum w Mělníku (w latach 60. działało ono na wzór radziecki jako średnia szkoła ogólnokształcąca). W roku 1990 nadano mu imię Jana Palacha.

Naprzeciwko budynku liceum znajduje się monumentalny pomnik Palacha. Jego autorem jest węgierski rzeźbiarz Andás Beck (1911–1985), który od roku 1948 mieszkał w Paryżu. Rzeźbę nazwaną „Cześć Janowi Palachowi” stworzyl już pod koniec lat 60. Chodzi o stylizowaną sylwetkę palącej się postaci.

Zmniejszona kopia dzieła Becka została we wrześniu 2007 r. umieszczona w budynku Liceum Jana Palacha w Pradze 1. Szkoła otrzymała ją jako dar od francuskiej Asocjacji przyjaciół rzeźbiarza Andrasa Becka (Association Des Amis Du Sculpturer András Beck). Asocjacja chciała pierwotną rzeźbę przekazać państwu czeskiemu. Za pośrednictwem czeskiego ambasadora przekazano jednak odmowę i sugestię, że powinna zostać umieszczona we Francji.

Rzeźbą ostatecznie zainteresowało się miasto Mělník, którego przedstawiciele już dłuższy czas rozważali upamiętnienie faktu, iż Palach był uczniem tamtejszego liceum. Odlew, transport i instalacja pomnika przebiegły w ramach czesko-francuskiego projektu. Miasto rozpisało na ten cel publiczna zbiórkę pieniędzy.

>>>

Pomnik został odsłonięty 19 stycznia 2009 r. Wydarzenie cieszyło się dużym zainteresowaniem społeczeństwa. Wzięło w nim udział także szereg polityków i dyplomatów, włącznie z ambasadorem Francji Pierrem Lévym, ambasadorem Węgier Laszlo Szökim i prezydentem Republiki Czeskiej Vaclavem Klausem.

Rzeźba umieszczona jest na cokole, gdzie znajduje się napis po czesku i po francusku: „ŻYCIE ZA WOLNOŚĆ UNE VIE POUR LA LIBERTÉ CZEŚĆ JANOWI PALACHOWI HOMMAGE A JAN PALACH * 11. 8. 1948 † 19. 1. 1969 Czesko-francuski projekt Projet franco–tcheque 19. 1. 2009“.

>>>