Strona internetowa przedstawia koleje życia studenta Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Karola w Pradze Jana Palacha, który 16 stycznia 1969 r. zapalił się na Placu Wacława. Swoim szokującym czynem chciał obudzić czeskie społeczeństwo z letargu, w jakim znalazło się sześć miesięcy po sierpniowej okupacji Czechosłowacji. Protest Palacha spotkał się z nadzwyczajnymi odzewami nie tylko w środowisku rodzimym, ale także zagranicą. Do dziś imię czeskiego studenta znane jest na całym świecie. Na niniejszej stronie wspomniane wydarzenia przedstawione zostały w różny sposób. Obok tekstów historycznych, zdjęć z ówczesnych czasów i dokumentów archiwalnych można zastanowić się nad ich dziedzictwem również za pośrednictwem dokumentów filmowych, telewizyjnych i radiowych.
Strony internetowe janpalach.cz / janpalach.eu powstały w ramach projektu, którego realizacja rozpoczęła się na początku 2007 r. Jego powstanie wiąże się z Radą Studencką Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Karola w Pradze. Pierwotnie chcieliśmy przygotować mniejszą publikację, która streściłaby dotychczasowe informacje o życiu Jana Palacha i przybliżyła tradycję, jaka narodziła się po jego śmierci. Pomysł ten ostatecznie zyskał kształt rozległego tomu autorskich tekstów i edycji dokumentów archiwalnych. Książka ukazała się w styczniu 2009 roku pod tytułem Jan Palach ’69.
W styczniu 2009 r. w ramach tego samego projektu odbyła się trzydniowa międzynarodowa konferencja. Otwarto także wystawę, którą z sukcesem prezentowano nie tylko w praskim Karolinum, historycznej siedzibie Uniwersytetu Karola, ale również w Słowackim Muzeum Narodowym w Bratysławie.
W tym kontekście strona internetowa stanowi kulminacyjną fazę całego projektu. Obok kolei życia Jana Palacha przedstawia także losy kolejnych dziewięciu ludzi, którzy w Czechosłowacji i zagranicą z politycznych powodów stali się „żywymi pochodniami”. Najwięcej uwagi poświęcono tu uczniowi szkoły średniej z północnych Moraw Janowi Zajicowi i związkowemu liderowi z Wysoczyny Evženowi Plockowi. Zajmujemy się również pierwszym przypadkiem samospalenia w ramach protestu w bloku państw sowieckich. We wrześniu 1968 r. w Warszawie, w proteście przeciwko uczestnictwu oddziałów polskich wojsk w okupacji Czechosłowacji, zapalił się Ryszard Siwiec.
Nasza praca nie byłaby możliwa bez współpracy z szeregiem instytucji, a szczególnie Archiwum Służb Bezpieczeństwa, Narodowego Archiwum Filmowego, Muzeum Narodowego, Archiwum Czeskiego Radia, Archiwum Czeskiej Telewizji, Libri prohibiti i Velehradu. Dziękujemy także wszystkim, którzy udostępnili nam zdjęcia i dokumenty ze swoich własnych archiwów, a przede wszystkim Panu Jerzemu Palachowi. Spośród naszych kolegów wdzięczni jesteśmy za pomoc Jakubowi Jarešovi, Jaroslavowi Pažoutovi, Viktorowi Portelovi, Tomášowi Vlčkovi i Danowi Růžičce. Za udostępnienie domeny dziękujemy Peterowi Smithowi.
Petr Blažek, Patrik Eichler, Michal Ježek, Eva Nachmilnerová
Events
The 51th anniversary of self-immolation and death of Jan Palach >>>